Waar halen mensen de kracht vandaan om door te gaan? 

Ons werk brengt mij op plekken die ik niet zonder kleerscheuren verlaat. Het zijn locaties die we allemaal kennen van het nieuws, zoals in Oekraïne of op de Westelijke Jordaanoever. 

Ondanks de wereldwijde media-aandacht voelen de mensen die ik daar ontmoet zich vaak in de steek gelaten. ‘Hoe komen we deze oorlog ooit te boven? Waarom ziet niemand wat hier gebeurt?’… Zelfs als ze me niets zeggen is dit hun boodschap. Je ziet het in hun ogen.  

Met lokale gemeenschappen en hulpverleners, zelf ook getekend door verlies en verdriet, doet Cordaid er alles aan om in die wereld een verschil te maken. Met basisvoorzieningen, of, als het maar enigszins kan, verbetering op langere termijn. Werken aan een menswaardig bestaan. Hoop levend houden. 

Eerlijk is eerlijk, op de Westelijke Jordaanoever heb ik weinig hoop gezien. Alleen maar verdriet. Waar halen mensen de kracht vandaan om door te gaan? Als ze bij elk checkpoint naakt op een onderbroek na worden gefouilleerd en uren worden vastgezet? Als ze niet meer weten waar ze de volgende dag heen kunnen vluchten? Uit hun geloof? Uit de hoop dat het goed komt, ooit, voor je kindskinderen? Hoop tegen beter weten in? Ik weet het niet.  

Soms zijn het kleine zaken waar mensen zich aan vastklampen. In Ramallah sprak ik vrouwen die elkaar eens in de week proberen te zien. Om samen spulletjes te maken die ze kunnen verkopen. Maar vooral om samen te zijn. ‘Alleen hier kunnen we ons hart luchten’, zei één van hen.  

Verdriet delen om niet gek te worden. Om door te gaan. Zuid-Soedan is een andere wereld. Alle gesels komen er samen: extreme droogte, extreme armoede, gewapend conflict, massale ontheemding, honger. Miljoenen mensen proberen er, letterlijk, te overleven. Wie kijkt ernaar om? Niemand. 

Toen ik er was, was ik geraakt.  Weer thuis, bij mijn gezin, heb ik erom gehuild. Ik schaam me er niet voor. In de meest desolate omstandigheden, in mensonterende armoede, zag ik mensen die elkaar tot steun waren. En wat ik in het Midden-Oosten niet had gehoord, hoorde ik wel in Zuid-Soedan: lachende mensen. Een hulpverlener vertelde me dat ze met een bescheiden bedrag van Cordaid een cholera-epidemie hadden kunnen indammen in Bentiu. En hoe geweldig dat was. En hoe blij hij was. 

Hoe houden mensen het vol? Zo dus. Die gedrevenheid om door te gaan, hoe hard ook de tegenwind, gun ik ons in Nederland ook wat meer. Zeker nu de wereldorde op zijn kop staat.