Ruim een jaar geleden grepen de Taliban razendsnel de macht in Afghanistan. Hoe ga je als internationale organisatie om met zo’n aardschok? Wat gebeurt er met je mensen? Blijf je of moet je weggaan? Wat kun je nog doen, wat niet meer? Politiek adviseur Paul van den Berg was onlangs in Kaboel. In een podcast komt hij met antwoorden. En nieuwe vraagtekens.
Op 15 augustus 2021, na een relatief kort offensief – in gang gezet door de bilaterale onderhandelingen die de VS eerder voerden met de Taliban – hijsen de soennitische rebellen zich in het zadel van de macht. Daar zaten ze eerder ook al, van 1996 tot oktober 2001. Afghaanse vrouwen noemen die jaren de ‘dark age’.
In de maanden na de val verlaat een groot deel van de internationale gemeenschap het land. Cordaid blijft. Vanzelfsprekend was dat niet. Dat is het nog steeds niet. Een aanzienlijk deel van de Afghanen, met name de opgeleide middenklasse, ontvlucht halsoverkop het land. Ze gaan naar de VS, Canada, maar ook naar Europa en Nederland. Ook collega’s van ons. Met name vrouwen.
Nu de gewapende strijd voorlopig lijkt beslecht, is de veiligheid verbeterd. Er komen alleen tal van andere dilemma’s voor in de plaats.
We hebben mensen en kantoren in het land en werken er al decennia aan betere gezondheidszorg, inclusief bestuur en toegang tot recht, vrouwenrechten en ondernemerschap. Als er rampen waren – en die zijn er voortdurend – boden we noodhulp. Dat deden we ook in streken waar de Taliban het al voor het zeggen hadden voor ze het land overnamen in augustus ‘21.
Altijd en overal was veiligheid het grootste issue – of beter gezegd onveiligheid. Clashes tussen regeringsleger en de Taliban (en andere gewapende groepen), aanslagen, ontvoeringen…alle vormen van geweld lagen voortdurend op de loer. We – en dan met name onze Afghaanse collega’s en de partnerorganisaties – werkten eromheen, met alle risico’s van dien.
“Nu de gewapende strijd voorlopig lijkt beslecht, is de veiligheid verbeterd”, merkte van den Berg tijdens zijn laatste bezoek. “Dat maakt ons werk op dat vlak makkelijker.”
Er komen alleen tal van andere dilemma’s voor in de plaats.
Wat blijft er over van ons programma? Wat kunnen we nu nog doen? Mogen onze vrouwelijke collega’s nog wel reizen naar kantoor of projectlocaties? Hoe verhouden we ons tot de nieuwe machthebbers? Redacteur Frank van Lierde ging erover in gesprek met Paul van den Berg, politiek adviseur die eind augustus terugkwam van een werkbezoek aan het land.
“Weet je wat echt opvallend was? De stilte in de straten van Kaboel. Een miljoenenstad! En nauwelijks vrouwen in het straatbeeld.”
Werken aan vrouwenrechten, gaat dat nog? Kunnen we meer doen dan noodhulp? Luister naar de podcast!
