De strijd tegen baarmoederhalskanker in Burundi

Baarmoederhalskanker is mondiaal een groeiend probleem voor de volksgezondheid. Zo ook in Burundi, één van de armste en meest fragiele landen ter wereld. Hoewel de ziekte relatief eenvoudig is te voorkomen en genezen, is het de dodelijkste en meest voorkomende vorm van kanker in het kleine Afrikaanse land.

Wereldwijd worden jaarlijks 570.000 vrouwen door baarmoederhalskanker getroffen. Het is daarmee de vierde meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In 2018 overleden ruim 311.000 vrouwen aan deze ziekte.

Van alle vrouwen die sterven aan baarmoederhalskanker woont 85% in een ontwikkelingsland. Vrouwen hebben daar meestal niet de mogelijkheid om een uitstrijkje te laten maken, waardoor de ziekte niet op tijd wordt ontdekt en behandeld.

Baarmoederhalskanker: een groeiend probleem

In Burundi heeft een twaalf jaar durende burgeroorlog aan tienduizenden mensen het leven gekost. Helaas verloopt de wederopbouw er moeizaam door politieke spanningen en overbevolking. De economie is instabiel en op veel plekken in het land ontbreken belangrijke basisvoorzieningen, zoals onderwijs en gezondheidszorg.

Eerste successen

Cordaid werkt sinds 2017 samen met het Ministerie van Volksgezondheid in Burundi in de strijd tegen baarmoederhalskanker. Sinds die tijd is Cordaid verantwoordelijk geweest voor voorlichting, het verbeteren van vroege opsporing, behandeling en het verspreiden van de benodigde materialen in 4 ziekenhuizen en 17 gezondheidscentra in de provincies Bururi en Rumonge.

Dankzij de goede samenwerking met de gemeenschap, de gezondheidszorg, de media, lokale hulporganisaties, religieuze leiders en de overheid is het project snel uitgegroeid tot een groot succes.

Bij 3% van de bijna 42.000 gescreende vrouwen werd baarmoederhalskanker geconstateerd en 91% van hen kon diezelfde dag nog worden behandeld. Vrouwen met vergevorderde kanker werden doorverwezen voor meer specialistische zorg, betaald door Cordaid.

Slimme oplossing

Wist je dat je baarmoederhalskanker op kan sporen met gewone huis-tuin-en-keukenazijn? De baarmoedermond wordt aangestipt met een wattenstaafje met daarop een paar druppels azijn. De cellen in een voorstadium van kanker kleuren wit. Deze afwijkende cellen kunnen dan bevroren worden met vloeibare stikstof, net zoals bij een wrat.

Vrouwen maken bewuste keuze

Cordaid wil graag nog meer kwetsbare vrouwen in Burundi beschermen tegen baarmoederhalskanker. Dat doen we door het huidige project voort te zetten, maar ook door uit te breiden naar andere regio’s.

We werken aan bewustwording over de eigen gezondheid, zodat vrouwen zelf, door te kiezen voor een eenvoudige en pijnloze test, een goede kans op een gezonde toekomst maken.

Onze aanpak

Het lokale zorgpersoneel van Cordaid werkt volgens de ‘Tell-See-Treat-Care’-methode (vertel, zie, behandel en zorg). Dit is een simpele en effectieve oplossing voor vroege opsporing en behandeling van baarmoederhalskanker en het vergroot het bewustzijn van vrouwen over hun eigen gezondheid.

Tell

• We trainen 463 gezondheidswerkers uit de gemeenschappen in het geven van voorlichting om de kennis over baarmoederhalskanker en het bewustzijn over het belang van screening en behandeling in de gemeenschap te bevorderen;
• 554 mediaprofessionals, bestuurlijke, religieuze en gemeenschapsleiders nemen deel aan workshops over de preventie van baarmoederhalskanker om bewustwording te creëren;
• we trainen 19 zorgverleners in vroege screening en behandeling.

See & Treat

• We zorgen voor vroege opsporing van baarmoederhalskanker in 34 zorginstellingen;
• we gebruiken een goedkope methode om vrouwen te screenen met tafelazijn en wattenstaafjes;
• we behandelen vrouwen in een vroeg stadium door ‘bevriezing’ van verkeerde cellen met stikstof;
• we distribueren azijn en flessen met stikstof en zorgen dat gezondheidscentra worden uitgerust met apparatuur en materiaal.

Care

• We verwijzen vrouwen met kanker in een vergevorderd stadium door naar gespecialiseerde ziekenhuizen;
• we organiseren coördinatiebijeenkomsten met de betrokken partijen om het gezondheidssysteem voor
  kwaliteitsscreening te versterken en behandeling van diensten voor baarmoederhalskanker te waarborgen;
• we lobbyen bij de overheid om onze aanpak tot nationaal beleid in de strijd tegen baarmoederhalskanker te maken.