Gaarkeuken in Aleppo

De oorlog in Syrië duurt al sinds 2011. Voedsel is voor mensen in de verwoeste stad Aleppo schaars of onbetaalbaar geworden. In deze stad bereidt een gaarkeuken met steun van Cordaid 7000 warme maaltijden per dag.

Het eten wordt – zo veilig als maar kan – gebracht naar wie het het meest nodig heeft. Om ondervoeding en de hongerdood voor te zijn.

Noodhulpexpert Marten Treffers was in maart 2018 in Aleppo om de wederopbouw werkzaamheden van Cordaid voor te bereiden. Van zijn bezoek aan de gaarkeuken heeft hij een vlog gemaakt:

Oorzaken van de voedselcrisis

Jaren van oorlog hebben de Syrische economie, de infrastructuur en de arbeidsmarkt goeddeels verwoest. De lokale voedselproductie is ingestort, prijzen van basisvoedsel schieten de hoogte in en een brood is op sommige plekken zelfs negen keer duurder geworden. “Het kost een familie van vijf 136 dollar om één keer per dag een basismaaltijd te eten. Dat is de helft meer dan het gemiddelde salaris van iemand die bij de overheid werkt”, zegt onze bron in Aleppo.

Honger in de stad

In stedelijke gebieden, zoals Aleppo, is de strijd om voedsel en inkomen groter dan op het platteland. Bijna alle groenten, bonen en peulvruchten komen van het platteland. Om ze de stad in te krijgen betalen leveranciers torenhoge bedragen bij de checkpoints. Om met de crisis om te gaan, eten families nog maar één maaltijd per dag, nemen gevaarlijke baantjes aan en sturen zelfs hun kinderen de straat op om te bedelen of kinderarbeid te verrichten.

Om iets van dit lijden te verlichten, financiert Cordaid een gaarkeuken die midden in Aleppo waar zo’n 7000 warme maaltijden per dag worden bereid. Het voedsel gaat naar stadsbewoners die het extra zwaar hebben: ontheemden, weduwen, mensen met een handicap en kroostrijke gezinnen.

Fatimah Hanbaroush is 34 jaar oud en woont met haar man en drie kinderen in Al Sakhour, de wijk in het oosten van Aleppo die hard is getroffen door gevechten, mortiergranaten en bombardementen. Hier bevindt zich ook de gaarkeuken van Cordaid. Van het huis van Fatimah en haar gezin is weinig meer over dan een hoop puin. Ze delen nu een nog enigszins bewoonbare kamer met nog negen anderen.

“Ineens was er alleen nog maar stof om ons heen”, vertelt Fatimah met tranen in haar ogen. “We gingen meteen op zoek naar de kinderen. Die waren toevallig bij mijn schoonmoeder op de benedenverdieping en allemaal nog in leven. Het was een wonder.”

Na het bombardement werd de situatie voor het gezin onhoudbaar. De voedselrantsoenen raakten op en Fatimah maakte zich grote zorgen of haar gezin het zou kunnen uithouden tot het einde van de belegering van de stad. Fatimah: “We hebben onze situatie uitgelegd aan het team van de gaarkeuken en die ontving ons verzoek met veel aandacht en zorg. Dankzij de gaarkeuken kunnen onze kinderen weer rekenen op een gezonde en voedzame maaltijd. Iets wat ze door de oorlog jarenlang niet meer hadden gehad.”

Een man vertelde: “Dit is de eerste keer in drie jaar dat mijn kinderen vlees eten.”

Keukenteams op volle kracht

Alle maaltijden bevatten vlees, verse groenten en andere voedselrijke ingrediënten. Fornuizen draaien op diesel omdat gas te duur is. “De keukenteams starten om 8 uur. Ze horen te stoppen om 16 uur maar draaien doorgaans overuren”, legt onze medewerker in Aleppo uit. “Hier werken is ontzettend veeleisend en zwaar, maar het is ook één van de meest motiverende dingen die je kan doen.”

Keukenpersoneel heeft dezelfde problemen als alle andere bewoners van deze door oorlog geterroriseerde stad. Het personeelsverloop is dan ook groot: om de zoveel tijd is er weer iemand die op de vlucht is geslagen en moet er weer nieuw personeel worden gezocht.

Maaltijden brengen naar de mensen

Centrale voedseldistributies zijn vaak het mikpunt van gewapende groepen. Daarom worden de maaltijden via netwerken van lokale partners gebracht naar families en alleenstaanden in de stad. “Maaltijden worden in de keuken bereid en daarna op 12 verschillende plekken in de stad verdeeld, waarna ze individueel aan huis worden afgeleverd aan de meest behoeftigen”, zo legt onze contactpersoon uit. “Het vergt veel training en begeleiding om dit elke dag voor zo efficiënt mogelijk voor elkaar te krijgen.”

De keukenteams starten om 8 uur. Ze horen te stoppen om 16 uur maar draaien doorgaans overuren.

Eerste stukje vlees in drie jaar

Maar de noden zijn groter dan de middelen. “De stad leeft al jaren in oorlog, we zijn belegerd, stroom valt voortdurend uit en brandstof is op”, zegt de medewerker van de gaarkeuken. Een man die dagelijks zijn maaltijd krijgt van de keuken in Aleppo, vertelde eens: “Dit is de eerste keer in drie jaar dat mijn kinderen vlees eten.”

In tegenstelling tot Madaya, het belegerde stadje waar geen voedsel meer binnen kwam, is er in Aleppo nog wel voedsel te vinden. Maar bijna niemand kan het zich veroorloven om normaal en gezond te eten. “Als dit soort voedselhulp wegvalt”, legt onze medewerker uit, “wordt de kans op ondervoeding in Aleppo alleen maar groter.”

Kijk hieronder naar de tweede vlog van Marten in Aleppo, waarin hij een collega interviewt die tijdens de oorlog in de stad is gebleven met zijn gezin.